Muziekreis 'In de sporen van J.S. Bach"

“In de sporen van J.S.Bach ” 7 oktober tot 12 oktober 2014

7 okt. Na een tocht door het mooie Duitse landschap bereikten we 17.00 uur de geboorteplaats van Bach: Eisenach. Hij is hier geboren op 21 maart 1685. Het Bachhaus is indrukwekkend, authentiek ingericht. Een prachtige verzameling 18e eeuwse instrumenten is te bewonderen zoals: orgels, cembalo, clavichord. De klank van deze instrumenten werd ons duidelijk gemaakt door een deskundige demonstratie. Na dit bezoek naar het hotel in Weimar, waar het diner voor ons werd opgediend.

8 okt. Arnstadt: bezoek aan het Bachhaus waar de familie Bach vanaf ca. 1500 heeft gewoond. In de Bachkirche bespeelde cantor Reddin het prachtige orgel, een magistrale uitvoering. Deze sympathieke man vertelde uitvoerig over de aanstelling van Bach als cantor in Arnstadt. Op jonge leeftijd kreeg hij deze baan (18 jaar). Bach voelde zich thuis in Arnstadt. In deze stad vinden wij een bijzonder standbeeld: de jonge Bach, 20 jaar oud.
Vervolgens bezochten we de Traukirche in Dornheim. Hier trouwde Bach met zijn nicht 2e gr. Maria Barbara Bach op 17 okt. 1707. Een zeer bijzondere man gaf in de kerk een uitgebreide toelichting over het huwelijk van Bach. Hij was, vermoed ik, de voorzitter van de vriendenkring van de kerk. Hij sprak onduidelijk en zeer snel Duits. Was ook niet bereid het tempo te verlagen. Dick moest er aan te pas komen om te vertalen. Niet zo gemakkelijk, wanneer Dick betrapt werd op een fout, verkeerd jaartal bijvoorbeeld, keek hij met een geërgerde blik en herhaalde het nogmaals, fouten duldde hij niet, alsof hij er zelf bij was
geweest. Ook had hij een schakelaar om de authentieke bruiloftsmuziek te laten horen en het luiden van de kerkklokken. Volkomen verrast waren wij toen Geert Ouweneel naar het orgel ging, dat hij verschillende malen had gefotografeerd en prachtig de Toccata en Fuga speelde. Daarna een heerlijke lunch in de Stadtbrauerei, waar ook voortreffelijk bier werd geschonken uit eigen brouwerij. Vervolgens op naar Weimar. Een schilderachtige stad. Een
bezoek waard, temeer omdat Bach van 1708 tot 1717 in dienst was bij Graaf Ernst von Sachsen-Weimar als violist in zijn privé kapel. Hier ontstonden composities onder invloed van Vivaldi. Weimar is voornamelijk de stad van Goethe en Schiller. Goethe was een belangrijk man. Hij bezat drie huizen in Weimar. Zijn beschermheer was Karel August Hertog von Sachsen. In Weimar staan standbeelden van Goethe en Schiller, gebroederlijk naast elkaar. ’s Avonds in het hotel kregen we een inspirerende lezing door Dick Hermsen over Bach. Hij vertelde o.a. wat de muziek van Bach zo uitzonderlijk maakt, we horen meteen: dit is Bach. Ik vond het goed uitgelegd.
9 okt. Vertrek naar Köthen waar Bach als kapelmeester in dienst kwam bij Prins Leopold von Anhalt-Köthen. De grote hobby van deze prins was muziek beoefenen. Zelf bespeelde hij verschillende instrumenten. Tot grote vreugde van Bach nam hij uitstekende musici in dienst. Beroemde werken heeft hij hier gecomponeerd: onder andere de Brandenburger concerten en Das Wohltemperierte Klavier.
Zijn salaris werd aanzienlijk verhoogd. Na een reis met het orkest in het gevolg van de Prins verneemt hij bij zijn thuiskomst dat zijn vrouw Maria Barbara is overleden en inmiddels begraven. Dit was vanzelfsprekend een grote klap voor Bach die dan 35 jaar is.
Na anderhalf jaar hertrouwt hij een veel jongere vrouw: Anna Magdalena Wilcke, een prachtige sopraan. Het kasteel is volledig gerestaureerd, ziet er mooi uit. Bij de ingang wordt verzocht sloffen over de schoenen te doen ter bescherming van het parket.
Tijdens de lunch in Köthen werd een grote aardappel opgediend, ervan geproefd, het was niet de aardappel zoals wij die kennen. Taai, voor mij en meerderen niet smakelijk. Het is een “Thüringer Klösze“, een vreemd recept (zie Wikipedia). Het orgelconcert in de Agneskirche was zeer mooi. Musikdirektorin: Martina Apitz. Voor het tweede deel van haar concert ging zij naar de Cembalo die midden ik kerk staat en speelde meesterlijk onder andere delen uit Das Wohltemperierte Klavier.
Na het concert naar het hotel in Leipzig. 9 oktober 2014 is een gedenkwaardige dag. 25 Jahre Friedliche Revolution. Herdenking in Leipzig van de vredesdemonstraties die 25 jaar geleden in de Nikolaikirche zijn begonnen. Rond de 200.000 mensen namen deel aan de
vredesmars. Ook jongeren, allen met een brandende kaars.
’s Avonds was Dick Hermsen in de bar met zijn gitaar. Een gezellig ontspannen sfeertje,
er werd spontaan meegezongen.

10 okt. Een stadbezichtiging per touringcar met een gids en de standswandeling met een Nederlandse gids , heel interessant. Leipzig is een gezellige stad, veel mooie Passages, een Parijs sfeertje, vind ik. Lunch in restaurant “Thüringer Hof” waarna bezoek aan het Bachmuseum. Interessant, veel informatie. Dit vind ik werkelijk een wandeling in de sporen van J.S. Bach.

11 okt. Na de lunch in de gezellige Auerbachkeller naar de Thomaskirche: het Motet met het Thomanenkoor en het Gewandhausorchester was erg indrukwekkend. De Pfarrerin Britta Taddiken sprak over vrijheid in het kader van de 9e Oktober herdenking.
Dan het hoogtepunt: het Concert “Die Hohe Messe” in de Thomaskirche uitgevoerd door Amici Musicae. Diepe indruk maakte deze geweldig mooie uitvoering. Na de laatste tonen van “Dona nobis pacem“ begonnen kerkklokken te luiden, waarna een enorm en langdurig applaus klonk. Onze reisgenoot Johan van Sweden was helemaal van de kaart en riep vertwijfeld: “Ik ga Socutera bellen, hoe het nu verder moet in m’n leven”. Bij de uitgang sprak ik met een echtpaar uit Leipzig. Heel trots zijn de Leipzigers op hun Amici Musicae.
Op 11 oktober werd het 20 jarig jubileum gevierd.

12 okt.: de onvermijdelijke terugreis naar huis.Ik denk met veel genoegen aan deze reis terug. De reisleider Dick Hermsen, de allround chauffeur Bart, hun inzet, altijd voor iedereen klaarstaan, heel bijzonder.
Er werd gesproken over een eventuele toekomstige Mozartreis. Ik hoop, Deo volente, van de partij te zijn en dan ook weer met Dick Hermsen.
Het ga U allen goed en misschien tot ziens.
Bob Romeijn
bob.romeijn10@gmail.com

In de sporen van J.S.Bach

De wingerd met fel rode gloed
siert gevels van de oude huizen
Eisenach waar J.S.Bach werd geboren
daar willen wij over hem
en zijn muziek alles graag horen

de groep is stil met wijd open oren
geïmponeerd door wat zij zoal horen
het orgeltje in de kast of het spinet
het klavecimbel en klavechord
in kerken overweldigende
klanken uit loden pijpen
het is zo veel, het is zo mooi
zijn geniale muziek
proberen we te begrijpen

de gids waarmee wij ons deze week verbinden
is het goed 'noten kraken'
alle registers trekt hij open op geheel eigen wijze
en verrijkt daarmee ons leven met
Bach, Goethe, Schiller, Mendelssohn
we komen nader tot hen
die zoveel schoonheid brachten
onze leidsman doet alles met passie
het werd een trip met gouden rand
liefdevol nam hij ons en wij elkander
zes boeiende dagen bij de hand

het moet gezegd, het is gedaan
gezeten aan mijn tafel achter het raam en
terugblik op de vlucht uit het dagelijks bestaan

mijn dank is groot aan de man achter het stuur
en route stelde hij ons gerust van uur tot uur

Lydia Conens Den Haag 14 oktober 2014

Uit het boekje 'Kunstenaars over Kunst'
las ik de volgende kernachtige uitspraak van Johann Wolfgang von Goethe

Er zou weinig van mij overblijven als ik alles terug moest geven
wat ik aan anderen te danken heb.

Muziekreis met IC Productions “In de sporen van J.S.Bach” van 7 oktober tot 12 oktober 2014
onder leiding van Dick Hermsen.